Theo nhận định của Cục Thú y năm 2018 nguy cơ dịch cúm gia cầm phát sinh và lây lan trong thời gian tới là rất cao. Một số chủng vi rút cúm gia cầm chưa có ở Việt Nam (A/H7N9, A/H5N2, A/H5N8) có nguy cơ xâm nhiễm vào trong nước thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là đối với các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh, thành phố khác có tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu.
Để triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật, nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan qua đường vận chuyển từ các tỉnh ngoài xâm nhập vào địa bàn, Sở Nông nghiệp và PTNT xây dựng phương án phòng, chống dịch bệnh Cúm gia cầm trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn năm 2018, với các nội dung sau:
Công tác phòng dịch
Tăng cường công tác thông tin truyên truyền, tập huấn kiến thức cung cấp cho nhân dân hiểu biết về dịch Cúm gia cầm để chủ động phòng, chống dịch. Nâng cao ý thức cộng đồng, vận động nhân dân tích cực tham gia các biện pháp phòng, chống dịch trong hoạt động chăn nuôi, vận chuyển, buôn bán, giết mổ tiêu thụ gia súc, gia cầm. Khi phát hiện có động vật ốm, có biểu hiện ốm, chết bất thường phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan thú y gần nhất, đồng thời áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch để ngăn chặn dịch lây lan; tuyên truyền, phổ biến chính sách hỗ trợ, vận động người dân tích cực tiêm vắc xin phòng bệnh định kỳ cho đàn gia cầm.
Vận động nhân dân thực hiện “5 không”, cụ thể: Không dấu dịch; không mua gia súc, gia cầm mắc bệnh, sản phẩm gia súc, gia cầm mắc bệnh; không bán chạy gia súc, gia cầm mắc bệnh; không chăn thả rông, không tự vận chuyển gia súc, gia cầm mắc bệnh ra khỏi vùng dịch; không vứt xác gia súc, gia cầm mắc bệnh bừa bãi ra môi trường.
Về công tác kiểm tra, giám sát, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tăng cường theo dõi, giám sát đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn, khuyến cáo người chăn nuôi tăng cường công tác chăm sóc, nuôi dưỡng để tăng sức đề kháng cho đàn gia cầm, khi mua bán con giống phải rõ nguồn gốc xuất xứ, an toàn dịch bệnh; khi phát hiện dịch bệnh hoặc động vật nghi mắc bệnh phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan thú y nơi gần nhất, trạm thú y các huyện, thành phố phải cử cán bộ đi kiểm tra, xác minh dịch bệnh, đồng thời phối hợp với chính quyền quyền địa phương triển khai kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.
Đối với các chương trình, đề án, dự án có hoạt động liên quan đến việc cung cấp, nhập xuất con giống gia cầm vào tỉnh phải thực hiện nghiêm túc quy trình kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật theo quy định tại Thông tư số 25/2016/TT-BNNPTNT ngày 30/6/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật trên cạn.
Công tác vệ sinh môi trường trong chăn nuôi, đối với hộ chăn nuôi hoặc có liên quan đến hoạt động chăn nuôi thực hiện công tác vệ sinh tiêu độc, khử trùng chuồng trại, môi trường chăn nuôi, phương tiện vận chuyển động vật.. định kỳ phun thuốc khử trùng tiêu độc 3 tháng 1 lần để tiêu diện mầm bệnh ngoài môi trường; việc nhập con giống về nuôi phải đảm bảo khỏe mạnh, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đã được tiêm phòng các loại vắc xin bắt buộc theo quy định, trước khi nhập đàn phải được nuôi cách ly, theo dõi 21 ngày; đối với các cơ sở chăn nuôi tập trung phải tuân thủ yêu cầu vệ sinh thú y, vệ sinh môi trường trong chăn nuôi theo quy định của pháp luật về phòng bệnh cho động vật; thức ăn, nước uống phục vụ chăn nuôi phải đảm bảo sạch, hợp vệ sinh và không nhiễm bệnh.
Trạm kiểm dịch động vật đầu mối giao thông tổ chức phun thuốc khử trùng tiêu độc cho tất cả các phương tiện vận chuyển động vật, sản phẩm động vật đi vào và đi qua địa bàn tỉnh Bắc Kạn; tổ chức kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển động vật, sản phẩm động vật ra vào và đi qua địa bàn tỉnh Bắc Kạn.
Tiêm vắc xin phòng bệnh: Chủ hộ chăn nuôi phải thực hiện tiêm phòng theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
Công tác kiểm dịch vận chuyển, kiểm soát giết mổ động vật và kiểm tra vệ sinh thú y sản phẩm động vật, nghiêm túc thực hiện việc cấp giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển động vật, sản phẩm động vật tại các huyện, thành phố. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát việc vận chuyển động vật, sản phẩm động vật tại Trạm kiểm dịch động vật; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm trong công tác kiểm dịch vận chuyển. UBND các huyện, thành phố duy trì hoạt động thường xuyên của các tổ liên ngành cấp huyện, tăng cường kiểm tra, giám sát việc buôn bán, vận chuyển gia súc, gia cầm, sản phẩm gia súc, gia cầm, kiểm soát chặt chẽ việc giết mổ, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật nhằm phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn, khống chế kịp thời không để dịch lây lan.
Công tác chống dịch cúm gia cầm
- Công bố dịch bệnh và thẩm quyền công bố dịch theo quy định tại Điều 26 Luật thú y ngày 19/6/2015
- Xử lý ổ dịch Cúm gia cầm: Tiêu hủy triệt để số gia cầm ốm, nghi ốm, chết và số gia cầm khỏe mạnh của thôn có dịch. Những thôn, xã khác khi có gia cầm ốm, chết có các biểu hiện triệu chứng, bệnh tích giống các gia cầm ở thôn có dịch thì thực hiện tiêu hủy theo quy định; Việc tiêu hủy gia cầm phải được thực hiện ngay khi có kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút cúm A/H5N1 hoặc vi rút cúm A/H5N6 hoặc chủng vi rút cúm có khả năng truyền lây bệnh và gây tử vong cho người
Phạm vi tiêu hủy và biện pháp tiêu hủy thực hiện theo quy định Phụ lục số 06 ban hành kèm theo Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Hỗ trợ người chăn nuôi có gia cầm bị tiêu hủy bắt buộc theo quy định
- Giám sát dịch bệnh:
+ Khoanh vùng dịch: Xác định vùng có dịch, vùng bị dịch uy hiếp; vận động người chăn nuôi tuyệt đối không được vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm ra vào vùng dịch.
+ Lập các trạm, chốt kiểm dịch tạm thời ở các trục giao thông chính xung quanh vùng có dịch và vùng bị dịch uy hiếp, nhằm kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm ra ngoài vùng dịch.
+ Thành lập các tổ xung kích: Mỗi tổ từ 3 – 5 người ở các xã thuộc vùng khống chế, vùng đệm tăng cường công tác giám sát dịch bệnh đến tận thôn, tổ, kịp thời phát hiện những gia cầm ốm, nghi ốm và giám sát việc mua bán, vận chuyển gia cầm tại các địa phương và hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch.
+ Khi có dịch xảy ra tổ chức tiêm phòng cho đàn gia cầm khỏe mạnh tại các thôn, tổ nơi xảy ra dịch bệnh; đồng thời tổ chức tiêm phòng bao vây ổ dịch theo hướng từ ngoài vào trong đối với gia cầm mẫn cảm tại các thôn, tổ chưa có dịch trong cùng xã và các xã tiếp giáp xung quanh xã có dịch.
+ Vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại, môi trường chăn nuôi: Đối với thôn, tổ có dịch phun 1-2ngày/lần; các thôn, tổ giáp ranh thôn có dịch phun 3 ngày/lần; các thôn khác trong xã có dịch và các xã thuộc vùng khống chế, vùng đệm phun 1 tuần/lần.
Công bố hết dịch thực hiện theo quy định tại Điều 31 của Luật thú y năm 2015
Nguồn kinh phí thực hiện phòng, chống dịch: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn căn cứ tình hình dịch bệnh thực tế, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh cấp kinh phí thực hiện công tác chống dịch theo quy định. Đối với cấp huyện sử dụng nguồn ngân sách dự phòng cấp huyện.
Nội dung chi, ngân sách tỉnh hỗ trợ gồm các khoản mua thuốc sát trùng, vật tư, vắc xin, bảo hộ lao động, công chỉ đạo chống dịch của BCĐ cấp tỉnh, công trực chống dịch của tổ phản ứng nhang; chi trả kinh phí hoạt động của trạm kiểm dịch liên ngành tạm thời do tỉnh quyết định thành lập (tiền công trực, mua vật tư và công phun thuốc khử trùng tiêu độc tại trạm kiểm dịch liên ngành).
Ngân sách cấp huyện chi trả theo phương án phòng, chống dịch của huyện và hỗ trợ các khoản sau: Hỗ trợ tiêu hủy gia súc (hỗ trợ cho chủ hộ chăn nuôi, công thuê người đào hố, vận chuyển, chôn lấp..); công tiêm phòng; công chống dịch của BCĐ cấp huyện, xã; công phun thuốc khử trùng tiêu độc tại các xã; chi phí cho trạm kiểm dịch do UBND cấp huyện thành lập; một số chi phí khác của huyện.
Cơ chế chính sách hỗ trợ:
Thông tư số 283/2016/TT-BTC ngày 14/11/2016 của Bộ Tài chính quy định khung giá dịch vụ tiêm phòng, tiêu độc, khử trùng cho động vật, chẩn đoán thú y và dịch vụ kiểm nghiệm thuốc dùng cho động vật.
Thông tư số 285/2016/TT-BTC ngày 14/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý phí, lệ phí trong công tác thú y.
Quyết định số 2050/QĐ-UBND ngày 12/11/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn về việc quy định các loại thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm được hỗ trợ; mức hỗ trợ kinh phí phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và phòng, trừ bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá và bệnh lùn sọc đen hại lúa; mức hỗ trợ trực tiếp về giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.
Quyết định số 50/QĐ-SNN ngày 06/3/2017 của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn về việc quy định giá dịch vụ tiêm phòng, tiêu độc, khử trùng cho động vật trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.
Tổ chức thực hiện:
Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (cơ quan thường trực BCĐ cấp tỉnh) tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh. Chủ trì phối hợp với các ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố tăng cường kiểm tra việc tổ chức thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi. Hướng dẫn về chuyên môn, triển khai và kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn tỉnh; tiếp nhận và cung ứng đầy đủ vắc xin, vật tư, thuốc sát trùng để triển khai, thực hiện công tác phòng, chống dịch; chuẩn bị lực lượng cán bộ chuyên môn, kiểm dịch viên sẵn sàng phối hợp với các địa phương triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh động vật.
UBND các huyện, thành phố: Chỉ đạo các phòng, ban, đoàn thể liên quan cấp huyện và UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với trạm thú y triển khai thực hiện tốt công tác vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại và môi trường chăn nuôi. Tăng cường công tác tuyên truyền, giám sát dịch bệnh động vật tại các địa phương. UBND cấp xã, phường, thị trấn chỉ đạo các thành viên Ban chỉ đạo cấp xã được phân công phụ trách các thôn, tổ giám sát dịch bệnh đến từng hộ chăn nuôi; tuyên truyền cho các hộ chăn nuôi mua con giống phải rõ nguồn gốc xuất xứ, an toàn dịch bệnh và có giấy chứng nhận kiểm dịch đầy đủ theo quy định; thực hiện “5 không”.
Duy trì hoạt động của Đội kiểm tra liên ngành nhằm kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển động vật, sản phẩm động vật từ các địa phương khác vào địa bàn, xử lý nghiêm túc các trường hợp vi phạm.
Chủ động bố trí nguồn kinh phí và chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, thiết bị vật tư sắn sàng ứng phó khi có dịch xảy ra.
Bố trí các điểm tiêu hủy gia súc mắc bệnh theo đề nghị của cơ quan thú y; Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất tình hình dịch bệnh và công tác chống dịch về BCĐ cấp tỉnh và Sở Nông nghiệp và PTNT (qua Chi cục Thú y) theo quy định./.